Tình trạng văn phòng mới bị cay mắt là một vấn đề phổ biến mà nhiều người gặp phải khi chuyển đến một môi trường làm việc mới, đặc biệt là trong các tòa nhà vừa được xây dựng hoặc cải tạo. Hiện tượng này không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng đến năng suất làm việc mà còn tiềm ẩn những rủi ro về sức khỏe mắt nếu không được xử lý kịp thời và đúng cách.

Văn phòng mới bị cay mắt

Khi chuyển đến một không gian làm việc mới, đặc biệt là những văn phòng vừa hoàn thiện, nhiều người thường xuyên gặp phải cảm giác khó chịu ở mắt như cay, rát, ngứa, và thậm chí là chảy nước mắt. Đây là một vấn đề phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến sự thoải mái và hiệu suất làm việc của nhân viên. Hiện tượng văn phòng mới bị cay mắt không chỉ là một sự phiền toái nhỏ mà còn là dấu hiệu cho thấy môi trường làm việc có thể đang chứa đựng các yếu tố gây hại tiềm ẩn. Việc nhận diện đúng nguyên nhân và áp dụng các biện pháp khắc phục phù hợp là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe thị lực và đảm bảo một không gian làm việc an toàn, hiệu quả.

Nguyên nhân chính gây cay mắt trong môi trường mới

Nguyên nhân gốc rễ của tình trạng cay mắt trong văn phòng mới thường nằm ở chất lượng không khí và các chất hóa học bay hơi. Khi một không gian được xây dựng hoặc cải tạo, hàng loạt vật liệu mới được sử dụng, từ sơn tường, sàn nhà, thảm, keo dán, đến nội thất văn phòng. Các vật liệu này có thể giải phóng ra các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs – Volatile Organic Compounds) như formaldehyde, benzen, toluene, và xylene. Những hóa chất này, ngay cả ở nồng độ thấp, cũng có thể gây kích ứng mạnh mẽ cho niêm mạc mắt, mũi và họng, dẫn đến cảm giác cay rát khó chịu. Đặc biệt, formaldehyde, một chất thường có trong ván ép, thảm và một số loại vải, là một tác nhân gây cay mắt rất phổ biến và mạnh mẽ.

Bên cạnh các hóa chất từ vật liệu xây dựng, hệ thống thông gió cũng đóng vai trò quan trọng. Trong nhiều văn phòng mới, hệ thống thông gió có thể chưa được tối ưu hoặc hoạt động không hiệu quả, dẫn đến việc không khí không được lưu thông tốt. Điều này khiến các chất ô nhiễm tích tụ lại trong không gian, làm tăng nồng độ các chất kích ứng trong không khí. Ngoài ra, việc sử dụng điều hòa không khí liên tục mà không có sự trao đổi khí tươi thường xuyên cũng có thể làm khô không khí, giảm độ ẩm, gây khô mắt và làm trầm trọng thêm cảm giác cay rát. Bụi mịn từ quá trình thi công còn sót lại cũng là một yếu tố không nhỏ gây kích ứng.

Một yếu tố khác thường bị bỏ qua là ánh sáng. Trong các văn phòng mới, thiết kế ánh sáng có thể chưa được điều chỉnh tối ưu. Ánh sáng quá chói hoặc quá yếu, đặc biệt là ánh sáng từ đèn LED có phổ màu lạnh, có thể gây mỏi mắt, khô mắt và làm tăng cảm giác cay rát. Màn hình máy tính với độ sáng không phù hợp hoặc tần số nhấp nháy cao cũng góp phần vào hội chứng thị giác máy tính, biểu hiện bằng các triệu chứng như cay mắt, mỏi mắt và nhức đầu. Do đó, việc xem xét toàn diện các yếu tố về chất lượng không khí, thông gió và ánh sáng là cần thiết để xác định chính xác nguyên nhân gây cay mắt.

Tác động của chất lượng không khí đến sức khỏe mắt

Chất lượng không khí trong nhà (IAQ – Indoor Air Quality) có mối liên hệ mật thiết và trực tiếp đến sức khỏe của đôi mắt. Khi không khí chứa nhiều hạt bụi mịn, phấn hoa, bào tử nấm mốc hoặc các chất ô nhiễm hóa học, chúng có thể dễ dàng tiếp xúc với bề mặt mắt thông qua không khí, gây ra phản ứng viêm nhiễm và kích ứng. Các hạt bụi nhỏ li ti không chỉ bám vào mắt mà còn có thể gây tắc nghẽn tuyến Meibomius – tuyến sản xuất chất dầu trong nước mắt – làm giảm chất lượng màng nước mắt, dẫn đến tình trạng khô mắt và mắt bị cay và chảy nước mắt liên tục. Điều này tạo thành một vòng luẩn quẩn, khi mắt càng khô thì càng dễ bị kích ứng bởi các tác nhân trong không khí.

Các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) như đã đề cập, là một trong những thủ phạm chính gây suy giảm chất lượng không khí trong nhà và ảnh hưởng nghiêm trọng đến mắt. Khi hít phải hoặc tiếp xúc trực tiếp, VOCs có thể gây kích ứng niêm mạc, làm hỏng lớp bảo vệ của mắt và gây ra các triệu chứng như đỏ mắt, ngứa, rát và chảy nước mắt. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng nồng độ cao của formaldehyde trong không khí có thể gây ra viêm kết mạc và các vấn đề về thị lực lâu dài. Mức độ tác động còn phụ thuộc vào nồng độ chất ô nhiễm, thời gian tiếp xúc và độ nhạy cảm của từng cá nhân.

Ngoài ra, độ ẩm không khí cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe mắt. Môi trường văn phòng thường sử dụng điều hòa không khí, có xu hướng làm giảm độ ẩm một cách đáng kể. Không khí khô làm bay hơi nước mắt nhanh hơn, gây khô mắt và cảm giác cay rát. Khi độ ẩm quá thấp, màng nước mắt không thể duy trì độ ẩm cần thiết cho bề mặt nhãn cầu, khiến mắt trở nên nhạy cảm hơn với các tác nhân kích ứng từ môi trường. Việc duy trì độ ẩm thích hợp trong khoảng 40-60% là lý tưởng để bảo vệ mắt khỏi tình trạng khô và kích ứng, đồng thời giảm thiểu sự phát tán của các hạt bụi và vi khuẩn trong không khí.

Phân biệt giữa cay mắt do môi trường và các bệnh lý khác

Việc phân biệt giữa cay mắt do yếu tố môi trường của văn phòng mới bị cay mắt và các bệnh lý về mắt là rất quan trọng để có hướng xử lý đúng đắn. Cay mắt do môi trường thường xuất hiện hoặc nặng hơn khi ở trong môi trường văn phòng mới và giảm bớt khi rời khỏi đó. Các triệu chứng thường bao gồm cảm giác rát, ngứa, châm chích, đỏ nhẹ hoặc chảy nước mắt, nhưng thường không kèm theo các dấu hiệu nghiêm trọng như giảm thị lực đột ngột, đau nhức dữ dội hoặc có dịch tiết bất thường. Đây là phản ứng của mắt với các chất kích ứng hóa học, bụi bẩn hoặc không khí khô.

Ngược lại, cay mắt do bệnh lý thường có những đặc điểm riêng biệt. Ví dụ, viêm kết mạc do vi khuẩn hoặc virus thường kèm theo dịch tiết mắt (mủ hoặc dịch trong), dính mi mắt vào buổi sáng, sưng mí mắt và có thể lây lan. Viêm kết mạc dị ứng thì thường đi kèm với ngứa mắt dữ dội, sưng mí mắt và có thể kèm theo các triệu chứng dị ứng khác như hắt hơi, sổ mũi. Hội chứng khô mắt mãn tính, dù có thể bị trầm trọng hơn bởi môi trường, nhưng nguyên nhân chính là do rối loạn chức năng tuyến lệ hoặc tuyến Meibomius, và các triệu chứng thường dai dẳng hơn, không chỉ giới hạn trong môi trường văn phòng.

Để phân biệt rõ ràng, cần chú ý đến tần suất, mức độ nghiêm trọng của triệu chứng và các yếu tố đi kèm. Nếu triệu chứng cay mắt xuất hiện ngay sau khi vào văn phòng mới, thuyên giảm khi ra ngoài, và không kèm theo các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc suy giảm thị lực, khả năng cao là do môi trường. Tuy nhiên, nếu triệu chứng kéo dài, nặng hơn theo thời gian, hoặc xuất hiện các dấu hiệu đáng lo ngại khác, việc thăm khám bác sĩ chuyên khoa mắt là điều cần thiết. Bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu như đo độ ẩm của mắt, kiểm tra áp lực nội nhãn hoặc các xét nghiệm khác để đưa ra chẩn đoán chính xác và phác đồ điều trị phù hợp, tránh nhầm lẫn giữa nguyên nhân môi trường và bệnh lý để tránh chậm trễ trong điều trị.

Tại sao vào văn phòng mới bị cay mắt

Cảm giác cay mắt khi bước chân vào một văn phòng mới không phải là một hiện tượng ngẫu nhiên mà thường có những nguyên nhân khoa học và môi trường cụ thể. Câu hỏi “tại sao vào văn phòng mới bị cay mắt” thường được đặt ra bởi nhiều nhân viên, và câu trả lời thường xoay quanh chất lượng không khí, các hóa chất mới được sử dụng trong quá trình xây dựng hoặc trang trí, cùng với các yếu tố về ánh sáng và độ ẩm. Hiểu rõ các tác nhân này sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề và tìm ra giải pháp hiệu quả.

Các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) và formaldehyde

Các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng cay mắt trong các văn phòng mới. Đây là những hóa chất bay hơi ở nhiệt độ phòng và được phát thải từ nhiều nguồn khác nhau, chủ yếu là từ vật liệu xây dựng và nội thất. Sơn, keo dán, dung môi, chất tẩy rửa, thảm trải sàn, ván ép, đồ nội thất làm từ gỗ công nghiệp (như MDF, MFC) đều chứa một lượng đáng kể VOCs. Khi các vật liệu này mới được lắp đặt, chúng sẽ giải phóng VOCs vào không khí trong một thời gian dài, một quá trình được gọi là “off-gassing”. Nồng độ VOCs cao trong không khí sẽ gây kích ứng mạnh mẽ cho niêm mạc mắt, mũi và họng.

Trong số các VOCs, formaldehyde là một chất đặc biệt đáng chú ý. Formaldehyde là một khí không màu, có mùi hăng mạnh, thường được sử dụng làm chất kết dính trong sản xuất ván ép, ván dăm, vật liệu cách nhiệt, thảm và một số loại vải. Ngay cả ở nồng độ thấp, formaldehyde cũng có thể gây ra các triệu chứng như cay mắt, chảy nước mắt, đỏ mắt, ngứa họng và khó thở. Mức độ nhạy cảm với formaldehyde khác nhau ở mỗi người, nhưng hầu hết mọi người đều sẽ cảm thấy khó chịu khi tiếp xúc với nồng độ cao trong thời gian dài. Chính vì vậy, việc kiểm tra nồng độ formaldehyde trong không khí là một bước quan trọng để đánh giá chất lượng môi trường làm việc mới.

Để giảm thiểu tác động của VOCs và formaldehyde, điều quan trọng là phải ưu tiên sử dụng vật liệu xây dựng và nội thất có hàm lượng VOCs thấp hoặc không chứa formaldehyde. Sau khi hoàn thiện, cần có một khoảng thời gian “thông gió” cho không gian trước khi đưa vào sử dụng, cho phép các hóa chất bay hơi ra ngoài. Việc duy trì hệ thống thông gió tốt và sử dụng các thiết bị lọc không khí chuyên dụng có thể giúp loại bỏ một phần đáng kể các chất ô nhiễm này. Ngoài ra, việc trồng thêm cây xanh trong văn phòng cũng có thể hỗ trợ hấp thụ một số VOCs, góp phần cải thiện chất lượng không khí.

Hệ thống thông gió kém hiệu quả và bụi mịn

Hệ thống thông gió đóng vai trò then chốt trong việc duy trì chất lượng không khí trong nhà. Trong các văn phòng mới, đặc biệt là những tòa nhà hiện đại được thiết kế kín để tiết kiệm năng lượng, nếu hệ thống thông gió không được thiết kế và vận hành đúng cách, không khí sẽ không được lưu thông đầy đủ. Điều này dẫn đến sự tích tụ của các chất ô nhiễm trong không khí, bao gồm VOCs, formaldehyde, CO2 do hơi thở của con người và các hạt bụi mịn. Khi nồng độ các chất này tăng cao, chúng sẽ dễ dàng gây kích ứng mắt, khiến mắt bị cay và chảy nước mắt. Một hệ thống thông gió kém hiệu quả cũng không thể loại bỏ các chất gây dị ứng như phấn hoa, bào tử nấm mốc hay lông vật nuôi có thể theo gió vào văn phòng.

Bụi mịn là một yếu tố khác không thể bỏ qua, đặc biệt là trong các văn phòng mới xây hoặc vừa được cải tạo. Quá trình xây dựng và hoàn thiện thường để lại một lượng lớn bụi mịn lơ lửng trong không khí. Những hạt bụi này rất nhỏ, có thể dễ dàng xâm nhập vào mắt, gây kích ứng, ngứa và đỏ mắt. Ngay cả sau khi vệ sinh, các hạt bụi siêu nhỏ vẫn có thể bám vào bề mặt vật liệu và tiếp tục phát tán vào không khí trong một thời gian. Khi hệ thống thông gió không đủ mạnh để lọc và loại bỏ các hạt này, chúng sẽ tồn tại lâu hơn trong môi trường làm việc, gây ảnh hưởng liên tục đến sức khỏe mắt và đường hô hấp.

Để khắc phục vấn đề này, việc kiểm tra và bảo trì định kỳ hệ thống thông gió là cực kỳ quan trọng. Đảm bảo các bộ lọc khí được vệ sinh hoặc thay thế thường xuyên để chúng có thể hoạt động hiệu quả trong việc loại bỏ bụi bẩn và các chất ô nhiễm. Việc tăng cường thông gió tự nhiên bằng cách mở cửa sổ khi thời tiết cho phép cũng là một giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả. Ngoài ra, việc sử dụng máy lọc không khí có bộ lọc HEPA có thể giúp loại bỏ các hạt bụi mịn và một số tác nhân gây dị ứng. Các biện pháp vệ sinh văn phòng như hút bụi bằng máy hút bụi có bộ lọc HEPA, lau chùi bề mặt thường xuyên cũng góp phần giảm thiểu lượng bụi mịn trong không khí, giúp giảm tình trạng văn phòng mới bị cay mắt.

Ánh sáng và độ ẩm không phù hợp

Ánh sáng trong môi trường làm việc có ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe thị lực. Trong các văn phòng mới, đôi khi hệ thống chiếu sáng được thiết kế không hợp lý. Ánh sáng quá chói hoặc ngược lại, quá tối, đều có thể gây mỏi mắt, căng thẳng thị giác và làm tăng cảm giác cay rát. Đặc biệt, ánh sáng từ đèn LED có phổ màu xanh cao có thể ảnh hưởng đến chu kỳ giấc ngủ và gây mỏi mắt nếu cường độ quá lớn hoặc thời gian tiếp xúc dài. Màn hình máy tính không được điều chỉnh độ sáng phù hợp với môi trường xung quanh hoặc có hiện tượng nhấp nháy cũng là nguyên nhân gây ra hội chứng thị giác máy tính, với điển hình là khô mắt, cay mắt.

Độ ẩm không khí cũng là một yếu tố quan trọng mà nhiều người thường bỏ qua khi tìm hiểu tại sao vào văn phòng mới bị cay mắt. Môi trường văn phòng hiện đại thường sử dụng điều hòa không khí để duy trì nhiệt độ ổn định, nhưng điều này thường đi kèm với việc giảm độ ẩm không khí xuống mức thấp. Không khí khô làm tăng tốc độ bay hơi của màng nước mắt trên bề mặt nhãn cầu, dẫn đến tình trạng khô mắt. Khi mắt bị khô, chúng trở nên nhạy cảm hơn với các tác nhân kích ứng từ môi trường như bụi, hóa chất, và dễ bị cay rát hơn. Tình trạng này càng trở nên nghiêm trọng hơn đối với những người đeo kính áp tròng hoặc đã có tiền sử khô mắt.

Để tạo một môi trường làm việc thân thiện với mắt, cần chú ý đến việc điều chỉnh cả ánh sáng và độ ẩm. Về ánh sáng, nên sử dụng ánh sáng tự nhiên càng nhiều càng tốt. Khi sử dụng đèn nhân tạo, hãy chọn loại đèn có ánh sáng dịu, không chói và có nhiệt độ màu phù hợp (thường là ánh sáng trắng ấm). Điều chỉnh độ sáng màn hình máy tính sao cho phù hợp với độ sáng môi trường, và thực hiện quy tắc 20-20-20 (cứ 20 phút làm việc, nhìn ra xa 20 feet trong 20 giây) để mắt được thư giãn. Đối với độ ẩm, việc sử dụng máy tạo độ ẩm trong văn phòng có thể giúp duy trì độ ẩm lý tưởng trong khoảng 40-60%, giảm thiểu tình trạng khô mắt và mắt bị cay và chảy nước mắt, đặc biệt là trong mùa khô hoặc khi sử dụng điều hòa liên tục.

Văn phòng mới xây bị cay mắt

Tình trạng văn phòng mới xây bị cay mắt là một vấn đề đặc trưng, thường gặp phải ở những không gian vừa được hoàn thiện và đưa vào sử dụng. Nguyên nhân chính không chỉ đến từ việc chưa kịp thích nghi với môi trường mới mà còn xuất phát từ các yếu tố cụ thể liên quan đến vật liệu và quy trình xây dựng. Các hóa chất từ sơn, keo, ván ép cùng với bụi bẩn còn sót lại sau quá trình thi công chính là những tác nhân gây kích ứng mạnh mẽ cho đôi mắt, khiến chúng ta cảm thấy cay rát, khó chịu và thậm chí là chảy nước mắt. Việc hiểu rõ các yếu tố này là chìa khóa để phòng ngừa và khắc phục hiệu quả.

Vật liệu xây dựng và nội thất mới

Các vật liệu xây dựng và nội thất mới là nguồn phát thải chính của các chất hóa học gây kích ứng trong môi trường văn phòng mới xây. Sơn tường, đặc biệt là các loại sơn gốc dầu hoặc sơn có hàm lượng VOCs cao, sẽ liên tục giải phóng các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi vào không khí trong một thời gian dài sau khi khô. Tương tự, keo dán được sử dụng để dán sàn, dán thảm, hay lắp ráp đồ nội thất cũng chứa nhiều VOCs như formaldehyde, toluene, xylene, gây ra mùi hăng và kích ứng niêm mạc mắt. Khi tiếp xúc với mắt, các hóa chất này có thể gây ra cảm giác nóng rát, đỏ và chảy nước mắt.

Ngoài sơn và keo dán, các loại vật liệu khác như ván ép, gỗ công nghiệp (particle board, MDF, HDF)  thường được sử dụng làm bàn ghế, tủ kệ cũng là nguồn phát thải formaldehyde đáng kể. Formaldehyde là một chất khí không màu nhưng có mùi hăng mạnh, có thể gây kích ứng mắt, mũi, họng và đường hô hấp ngay cả ở nồng độ thấp. Thảm trải sàn mới cũng có thể phát thải các hợp chất hóa học từ sợi tổng hợp và chất kết dính. Những chất này không chỉ gây cay mắt mà còn có thể gây ra các phản ứng dị ứng ở những người nhạy cảm, làm tăng thêm sự khó chịu trong môi trường làm việc mới.

Để giảm thiểu tác động của các vật liệu này, điều quan trọng là phải lựa chọn các sản phẩm thân thiện với môi trường, có chứng nhận “Low VOC” (ít VOC) hoặc “Zero VOC” (không VOC). Sau khi hoàn thiện xây dựng và lắp đặt nội thất, cần có một khoảng thời gian “thông gió” (off-gassing) đủ dài, ít nhất vài tuần, trước khi đưa văn phòng vào sử dụng. Trong giai đoạn này, nên mở tất cả cửa sổ và cửa ra vào để không khí được lưu thông tối đa, giúp các hóa chất bay hơi ra ngoài. Việc sử dụng máy lọc không khí có bộ lọc than hoạt tính cũng có thể hỗ trợ hấp thụ một phần các VOCs, cải thiện chất lượng không khí tổng thể trong không gian làm việc mới.

Quy trình vệ sinh và khử mùi sau xây dựng

Sau khi xây dựng hoặc cải tạo, quy trình vệ sinh và khử mùi đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc loại bỏ các tác nhân gây kích ứng và đảm bảo môi trường làm việc an toàn. Nếu quá trình này không được thực hiện kỹ lưỡng, bụi bẩn, cặn hóa chất và mùi sơn, keo vẫn sẽ tồn tại trong không khí và trên các bề mặt, tiếp tục gây ra tình trạng văn phòng mới xây bị cay mắt. Bụi mịn từ quá trình cắt gọt, mài dũa vật liệu có thể bám vào hệ thống thông gió, rèm cửa, nội thất và phát tán trở lại không khí khi có chuyển động. Tìm hiểu: Giải pháp khử formaldehyde cho văn phòng

Việc sử dụng các hóa chất tẩy rửa mạnh để làm sạch sau xây dựng cũng có thể tạo ra vấn đề mới. Các hóa chất này, nếu không được sử dụng đúng cách hoặc không được thông gió đầy đủ, có thể để lại mùi hăng và các hạt hóa chất bay hơi gây kích ứng mắt và đường hô hấp. Nhiều loại hóa chất tẩy rửa công nghiệp chứa ammonia, clo hoặc các dung môi hữu cơ có thể gây cay mắt ngay lập tức. Do đó, cần lựa chọn các sản phẩm vệ sinh thân thiện, không độc hại và đảm bảo thông gió tốt trong và sau quá trình làm sạch.

Để đảm bảo hiệu quả, quy trình vệ sinh sau xây dựng nên được thực hiện bởi các đơn vị chuyên nghiệp, có kinh nghiệm. Họ sẽ sử dụng các thiết bị hút bụi công nghiệp có bộ lọc HEPA để loại bỏ bụi mịn một cách triệt để, đồng thời sử dụng các dung dịch làm sạch an toàn và hiệu quả. Sau vệ sinh, việc thông gió kỹ lưỡng và sử dụng máy khử mùi (nếu cần) có thể giúp loại bỏ mùi hóa chất còn sót lại. Ngoài ra, việc kiểm tra chất lượng không khí sau khi vệ sinh cũng là cần thiết để đảm bảo nồng độ các chất gây hại đã giảm xuống mức an toàn trước khi nhân viên bắt đầu làm việc. Điều này không chỉ giúp giảm cay mắt mà còn bảo vệ sức khỏe tổng thể của người lao động.

Ảnh hưởng của sơn, keo dán và thảm mới

Sơn mới là một trong những tác nhân gây cay mắt rõ rệt nhất trong các văn phòng mới xây. Mùi sơn hăng nồng không chỉ gây khó chịu về mặt khứu giác mà còn chứa hàng loạt VOCs như formaldehyde, benzen, toluene và xylene, các chất này khi bay hơi vào không khí sẽ gây kích ứng mạnh mẽ cho niêm mạc mắt và đường hô hấp. Ngay cả các loại sơn được quảng cáo là “ít mùi” hoặc “thân thiện môi trường” vẫn có thể phát thải một lượng nhỏ VOCs trong một thời gian nhất định sau khi khô. Thời gian phát thải có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, tùy thuộc vào loại sơn, độ dày lớp sơn và điều kiện thông gió.

Keo dán được sử dụng rộng rãi trong xây dựng và lắp đặt nội thất, từ dán sàn, dán giấy dán tường, đến lắp ráp đồ gỗ. Hầu hết các loại keo dán, đặc biệt là keo công nghiệp, đều chứa các dung môi hữu cơ và nhựa tổng hợp có thể giải phóng VOCs. Mùi keo dán thường rất mạnh và khó chịu, và các chất hóa học trong keo có thể bay hơi chậm vào không khí, gây kích ứng mắt, mũi và họng. Mức độ và thời gian phát thải VOCs từ keo dán còn phụ thuộc vào thành phần hóa học của keo, lượng keo sử dụng và điều kiện môi trường như nhiệt độ, độ ẩm. Các loại keo dán gốc nước thường ít gây hại hơn nhưng vẫn cần thời gian để bay hơi hoàn toàn.

Thảm mới trải cũng là một nguồn phát thải hóa chất đáng kể, góp phần gây ra tình trạng văn phòng mới xây bị cay mắt. Sợi thảm tổng hợp, mặt đế thảm và chất kết dính được sử dụng trong quá trình sản xuất và lắp đặt thảm đều có thể chứa VOCs và formaldehyde. Mùi “mới” của thảm chính là dấu hiệu của các hóa chất này đang bay hơi vào không khí. Ngoài ra, thảm còn có thể bám bụi mịn và các hạt vật liệu từ quá trình xây dựng, trở thành nơi trú ngụ cho các tác nhân gây dị ứng. Để giảm thiểu ảnh hưởng, nên chọn thảm có chứng nhận Green Label Plus hoặc tương đương, và tiến hành thông gió kỹ lưỡng khu vực trải thảm trước khi đưa vào sử dụng. Hút bụi thảm thường xuyên bằng máy hút bụi có bộ lọc HEPA cũng giúp loại bỏ các hạt bụi và hóa chất bám trên bề mặt. Tham khảo: Dịch vụ khử mùi sơn nhà mới

Mắt bị cay và chảy nước mắt.

Cảm giác mắt bị cay và chảy nước mắt là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi đôi mắt tiếp xúc với các tác nhân kích thích từ môi trường. Trong bối cảnh văn phòng mới, các tác nhân này có thể là chất hóa học bay hơi, bụi mịn, không khí khô hoặc ánh sáng không phù hợp. Mặc dù là một phản ứng bảo vệ, nếu tình trạng này kéo dài, nó có thể gây khó chịu, ảnh hưởng đến thị lực và năng suất làm việc. Việc hiểu rõ cơ chế phản ứng của mắt, nhận biết các triệu chứng đi kèm và áp dụng các biện pháp sơ cứu kịp thời sẽ giúp giảm nhẹ tình trạng này và bảo vệ sức khỏe đôi mắt.

Cơ chế phản ứng của mắt khi tiếp xúc chất kích thích

Khi mắt tiếp xúc với các tác nhân kích thích như hóa chất, bụi bẩn hoặc không khí khô, cơ thể sẽ kích hoạt một loạt các phản ứng bảo vệ. Đầu tiên, các dây thần kinh cảm giác trên bề mặt giác mạc và kết mạc sẽ nhận diện sự hiện diện của chất kích thích và gửi tín hiệu đến não bộ. Não bộ sẽ phản ứng bằng cách kích hoạt các tuyến lệ sản xuất nước mắt nhiều hơn để rửa trôi các tác nhân gây hại khỏi bề mặt mắt. Đây chính là lý do mắt bị cay và chảy nước mắt khi có vật lạ hoặc hóa chất xâm nhập. Nước mắt không chỉ có tác dụng cơ học là rửa trôi mà còn chứa các enzyme và kháng thể giúp tiêu diệt vi khuẩn, trung hòa hóa chất và bôi trơn bề mặt nhãn cầu.

Cùng lúc đó, các mạch máu trên bề mặt mắt có thể giãn nở, gây ra hiện tượng đỏ mắt. Đây là một phần của phản ứng viêm, giúp đưa các tế bào miễn dịch và chất dinh dưỡng đến khu vực bị kích ứng để sửa chữa tổn thương. Mí mắt cũng có thể phản ứng bằng cách chớp mắt nhanh hơn hoặc co lại để bảo vệ mắt khỏi tiếp xúc thêm với tác nhân gây hại. Đối với các hóa chất có tính ăn mòn hoặc độc hại, phản ứng này có thể diễn ra rất nhanh và mạnh mẽ, gây ra cảm giác đau rát dữ dội. Trong trường hợp không khí khô, tốc độ bay hơi của nước mắt tăng lên, làm giảm độ ẩm trên bề mặt mắt, kích thích các thụ thể cảm giác gây ra cảm giác khô và cay rát.

Tuy nhiên, nếu sự kích thích kéo dài hoặc quá mạnh, cơ chế bảo vệ này có thể trở nên quá tải hoặc thậm chí gây ra tổn thương. Chẳng hạn, việc chảy nước mắt liên tục có thể làm rửa trôi lớp dầu bảo vệ trên màng nước mắt, khiến mắt càng dễ bị khô và kích ứng hơn. Kích ứng mãn tính có thể dẫn đến viêm kết mạc, viêm giác mạc hoặc các vấn đề thị lực khác. Do đó, việc loại bỏ tác nhân gây kích thích càng sớm càng tốt và hỗ trợ quá trình phục hồi của mắt là điều cần thiết để ngăn ngừa các biến chứng lâu dài.

Các triệu chứng đi kèm và mức độ nghiêm trọng

Các triệu chứng đi kèm với mắt bị cay và chảy nước mắt có thể rất đa dạng, tùy thuộc vào tác nhân gây kích thích và mức độ nhạy cảm của từng cá nhân. Phổ biến nhất là cảm giác rát, nóng, ngứa hoặc châm chích ở mắt. Mắt thường có màu đỏ do các mạch máu trên kết mạc bị giãn nở. Thị lực có thể bị mờ tạm thời do lớp nước mắt dư thừa hoặc do kích ứng làm ảnh hưởng đến bề mặt giác mạc. Người bệnh cũng có thể cảm thấy khó chịu khi nhìn vào ánh sáng chói (sợ ánh sáng). Trong một số trường hợp, có thể kèm theo cảm giác có dị vật trong mắt hoặc mí mắt bị sưng nhẹ.

Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng này có thể giúp đánh giá mức độ ảnh hưởng của môi trường. Nếu chỉ là cảm giác cay nhẹ, thoáng qua khi mới vào văn phòng và giảm dần sau một thời gian ngắn hoặc khi rời khỏi môi trường đó, thì có thể coi là phản ứng nhẹ. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng trở nên dữ dội, kéo dài, kèm theo đau nhức, giảm thị lực đáng kể, hoặc có dịch tiết bất thường từ mắt, thì đây là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn và cần được thăm khám y tế ngay lập tức. Đây có thể là dấu hiệu của viêm kết mạc cấp tính, viêm giác mạc hoặc phản ứng dị ứng nặng.

Cần lưu ý rằng, một số người có cơ địa nhạy cảm hoặc đã có sẵn các bệnh lý về mắt như khô mắt mãn tính, viêm bờ mi, hoặc đeo kính áp tròng, có thể phản ứng mạnh hơn với các tác nhân kích thích trong môi trường mới. Đối với những đối tượng này, ngay cả một nồng độ thấp của VOCs hoặc bụi mịn cũng có thể gây ra triệu chứng nặng hơn. Việc ghi nhận và theo dõi các triệu chứng, cùng với việc xác định thời điểm và môi trường mà các triệu chứng xuất hiện hoặc nặng hơn, sẽ cung cấp thông tin quý giá cho việc chẩn đoán và tìm ra giải pháp phù hợp.

Biện pháp sơ cứu và giảm nhẹ tức thì

Khi cảm thấy mắt bị cay và chảy nước mắt trong văn phòng mới, việc thực hiện các biện pháp sơ cứu và giảm nhẹ tức thì có thể mang lại sự thoải mái và ngăn ngừa tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Bước đầu tiên và quan trọng nhất là ngay lập tức rời khỏi môi trường gây kích thích nếu có thể. Đi ra ngoài không gian thoáng đãng, có không khí trong lành sẽ giúp mắt bớt tiếp xúc với các tác nhân gây hại. Sau đó, rửa mắt bằng nước sạch hoặc dung dịch nước muối sinh lý (saline solution) chuyên dụng để rửa mắt. Thao tác này giúp rửa trôi bụi bẩn, hóa chất và các dị vật nhỏ khỏi bề mặt mắt một cách nhẹ nhàng.

Sử dụng nước mắt nhân tạo (nước muối sinh lý) không chứa chất bảo quản cũng là một biện pháp hiệu quả để giảm khô mắt và làm dịu cảm giác cay rát. Nước mắt nhân tạo giúp bổ sung độ ẩm cho bề mặt mắt, ổn định màng nước mắt và giảm ma sát. Nên nhỏ 1-2 giọt vào mỗi mắt mỗi khi cảm thấy khó chịu hoặc theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Tránh dụi mắt mạnh vì điều này có thể làm tổn thương thêm bề mặt mắt và làm trầm trọng thêm tình trạng kích ứng. Nếu đang đeo kính áp tròng, nên tháo chúng ra ngay lập tức và đeo kính gọng cho đến khi mắt hoàn toàn bình thường trở lại.

Ngoài ra, chườm lạnh nhẹ nhàng lên mắt cũng có thể giúp giảm sưng và làm dịu cảm giác nóng rát. Sử dụng một miếng vải sạch nhúng nước mát hoặc túi chườm lạnh chuyên dụng đặt lên mí mắt trong vài phút. Hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử có màn hình trong thời gian này để mắt được nghỉ ngơi. Nếu các triệu chứng không thuyên giảm sau vài giờ hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, kèm theo đau nhức, giảm thị lực hoặc có dịch tiết bất thường, cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt càng sớm càng tốt để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Tổng kết

Tình trạng văn phòng mới bị cay mắt là một vấn đề phổ biến nhưng có thể được kiểm soát. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs), formaldehyde từ vật liệu xây dựng và nội thất mới, hệ thống thông gió kém, bụi mịn, cùng với ánh sáng và độ ẩm không phù hợp. Mắt phản ứng bằng cách mắt bị cay và chảy nước mắt như một cơ chế bảo vệ. Để khắc phục, cần ưu tiên vật liệu xây dựng thân thiện môi trường, đảm bảo thông gió tốt, vệ sinh kỹ lưỡng sau xây dựng, và điều chỉnh ánh sáng, độ ẩm. Khi gặp triệu chứng, cần sơ cứu bằng cách rửa mắt, dùng nước mắt nhân tạo và nghỉ ngơi. Việc chủ động phòng ngừa và xử lý kịp thời không chỉ bảo vệ sức khỏe thị lực mà còn nâng cao chất lượng môi trường làm việc, góp phần vào hiệu suất và sự thoải mái của mỗi cá nhân.